Leven na een beroerte

Werk en studie

• Algemeen

  Het grootste herstel van de gevolgen van een beroerte treedt op binnen 3-6  maanden. Tot ongeveer 2 jaar na de beroerte kan nog verder herstel optreden.
  Na 3 maanden afwezigheid van het werk neemt de kans op terugkeer in het (eigen) werk langzaam af.
  Als je naaste na 3-6 maanden nog ernstige lichamelijke of mentale beperkingen heeftt, is het belangrijk om met het behandelteam te overleggen over gerichte revalidatie.
  Daarbij is het ook van belang dat de revalidatie gericht is op het verbeteren van de vaardigheden die nodig zijn voor het eigen werk.

  Belangrijk

  • De Wet Poortwachter is van toepassing. lees meer op de website van het UWV.
  • De werkgever heeft 2 jaar lang de verplichting om het loon door te betalen.
  • De werkgever heeft 2 jaar lang de verplichting om zich in te spannen om je naaste te laten re-integreren in passend werk. Voor hem of haar geldt de verplichting om volop mee te werken.
  • Maak zo goed mogelijk gebruik van de mogelijkheden, 2 jaar lijkt lang, maar is toch ook snel om. Laat geen tijd verloren gaan.
  • Houd van begin af aan zoveel mogelijk contact met het werk.
  • Als je naaste na 2 jaar nog niet volledig aan het werk is, volgt een keuring voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) door UWV.

• Werknemer in loondienst

  Zaken die belangrijk zijn om te weten:

  • In principe heeft je naaste  2 jaar de tijd om te re-integreren. Na 1 jaar wordt vaak al overgegaan op re-integratie in ander werk (bij de eigen of een andere werkgever). De kansen op succesvol re-integreren op de eigen werkplek nemen dan al sterk af. Na 2 jaar volgt de keuring door het UWV om de arbeidsgeschiktheid en het recht op een uitkering (WIA) te beoordelen. In principe eindigt dan het Poortwachtertraject en komt ook een einde aan de verplichtingen van de werkgever.
  • De kans op een blijvende, volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering is klein. De WIA is een soort verzekering met verzekeringsvoorwaarden, zoals elke verzekering. De beoordeling door het UWV gaat niet om de ernst van je aandoening, maar om de vraag in hoeverre je naaste volgens de verzekeringsvoorwaarden nog in staat is om eigen inkomen te verdienen. Als hij of zij theoretisch nog (geheel of gedeeltelijk) inkomen kan verdienen in passend werk en het is niet gelukt om in de eerste 2 jaar aan de slag te komen, dan krijgt je naaste voor dat deel geen arbeidsongeschiktheidsuitkering, maar een (tijdelijke) werkeloosheidsuitkering.
  • De periode van 2 jaar moet dus zo goed mogelijk benut worden om weer zo goed mogelijk aan het werk te komen en in het eigen inkomen te voorzien.
  • Zaken die de kans op succesvolle re-integratie in werk beïnvloeden zijn: medewerking en ondersteuning vanuit de werkomgeving (leidinggevende en collega’s), en mogelijkheden en bereidheid om het werk zo nodig aan te passen.

  Vast of tijdelijk dienstverband

  Heeft je naaste een tijdelijk contract (‘bepaalde tijd’), dan kan het zijn dat zijn of haar contract eindigt, terwijl je naaste nog ziek is.
  Als je naaste een tijdelijk dienstverband heeft en hij of zij heeft het werk nog niet geheel of volledig kunnen hervatten op het moment dat het dienstverband eindigt, dan eindigen op dat moment de verplichtingen van de werkgever en gaat je naaste ‘ziek uit dienst’ zoals dat heet. Het re-integratiedossier wordt dan overgedragen aan het UWV en vanaf dat moment is de Ziektewet van toepassing, ontvangt je naaste een ziektewetuitkering van het UWV en is het UWV verantwoordelijk voor de begeleiding van de re-integratie.

  Nog niet aan het werk

  Waarschijnlijk staat het hoofd van je naaste de eerste tijd na de beroerte nog niet naar werk. Van de andere kant maakt hij of zij zich misschien al snel zorgen over hoe het verder moet met werk en inkomen.
  In deze fase is er nog grote onzekerheid over hoe het herstel zal verlopen en of je naaste weer volledig de oude wordt. Zolang hij of zij niet in staat is om (volledig) te werken, heeft je naaste in ieder geval recht op doorbetaling van het loon. Dit geldt in ieder geval de eerste 2 jaar.
  
  Als het enigszins kan, is het belangrijk voor je naaste om contact te onderhouden met de werkgever en collega’s. Ga bijvoorbeeld, zodra het kan, af en toe langs voor een kopje koffie en een praatje. Dat maakt het straks een stuk makkelijker om weer de draad op te pakken.Of, en wanneer, je naaste weer stap voor stap aan het werk kan gaan, hangt af van de mentale en lichamelijke gevolgen van de beroerte. Maar ook van de aard van het werk en de mogelijkheden om het werk aan te passen.
  
  De werkgever van je naaste is verplicht om een bedrijfsarts in te schakelen om dit met hem of haar in kaart te brengen en te adviseren over de aanpak van de re-integratie. De bedrijfsarts moet dit uiterlijk binnen 6 weken nadat je naaste ziek geworden is doen. Hij of zij maakt dan een zogenaamde probleemanalyse. Voor de werkgever en je naaste is deze probleemanalyse de basis voor het opstellen van een plan van aanpak voor de terugkeer in het werk. Uiteraard kan het zo zijn dat je naaste na 6 weken nog niet in staat is om aan het werk te gaan. Dat is dan de conclusie van de bedrijfsarts en zal dan ook zijn advies aan je naaste en zijn of haar werkgever zijn.

  Een jaar ziek

  Na een jaar ziekte moeten je naaste en zijn of haar werkgever de zogenaamde eerstejaarsevaluatie uitvoeren. Je naaste ontvangt van het UWV een brief met informatie daarover.
  Bij de evaluatie kijken we vooral vooruit naar de aanpak van de verdere re-integratie in het tweede ziektejaar. De bedrijfsarts stelt daarvoor een zogenaamd inzetbaarheidsprofiel of Functionele Mogelijkheden Lijst (FML) op. Is volledige terugkeer in het eigen werk haalbaar? Zo niet, dan moet een arbeidsdeskundige worden ingeschakeld om aan de hand van de FML te onderzoeken welk werk wel passend is en of er bij de eigen werkgever passend werk is. Is dat niet het geval, dan moet de werkgever je naaste gaan begeleiden naar passend werk bij een andere werkgever. Vaak huurt de werkgever daar een re-integratiebureau voor in.

  Twee jaar ziek

  Als je naaste na 2 jaar nog niet volledig aan het werk is, houdt de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever op. Je naaste kan dan een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) aanvragen bij het UWV. Dat moet je naaste 3 maanden vóór hij of zij 2 jaar ziek is doen.

• Werkzaam via een uitzendbureau of payroll-organisatie

  Als het uitzendbureau/payroll-bedrijf verantwoordelijk is voor als 'eigen risicodrager' voor loondoorbetaling en (dus) de rechten en plichten van de wet Verbeterde Poortwachter, dan verloopt alles hetzelfde als wanneer je naaste in loondienst bent bij een werkgever. 
  
  Is dit niet het geval, dan is de zogenaamde vangnetbepaling van toepassing. Je naaste komt dan in de Ziektewet en het UWV is verantwoordelijk voor de doorbetaling van het (gemiddelde) loon en voor de begeleiding naar passend werk. De situatie is verder hetzelfde als wanneer je naaste als werknemer in loondienst is geweest met een tijdelijk contract, nadat het contract geëindigd is.

• Zelfstandigen

  In dit geval is het belangrijk of je naaste wel of niet een arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft afgesloten. Ook als hij of zij wel verzekerd is voor arbeidsongeschiktheid, kunnen de voorwaarden in de verzekeringspolis zeer verschillend zijn. Raadpleeg daarom de voorwaarden bij zijn of haar verzekeraar.

• Werkloos / werkzoekend

  Als je naaste aansluitend aan werk in dienstverband werkloos is, dan heeft hij of zij gedurende een bepaalde tijd recht op een werkloosheidsuitkering. In het algemeen betreft dat een uitkering van het UWV (WW). De duur van het recht op WW hangt af van het arbeidsverleden. Wordt je naaste ziek in de periode dat je een WW-uitkering ontvangt, dan is het van belang dat je bij het UWV meldt dat je naaste ziek is. Hij of zij komt dan in de Ziektewet en krijgt een Ziektewetuitkering van het UWV. Dan gelden verder in grote lijnen de regels van de Wet Poortwachter, zoals die gelden als je naaste bij een werkgever in dienst is. Je naaste zit dan in feite in dezelfde situatie als iemand die tijdens een tijdelijk contract ziek wordt en na afloop van het contract in de Ziektewet terechtkomt (zie onder ‘werknemer in loondienst’).  
  
  Het kan zijn dat je naaste geen werk heeft en ook geen WW-uitkering. Dat is meestal het geval als de WW-uitkering is geëindigd of omdat je naaste zelfstandig of studerend was voor hij of zij werkzoekend werd. In dat geval heeft je naaste in de regel (recht op) een bijstandsuitkering. Als je naaste ziek wordt terwijl hij of zij een bijstandsuitkering ontvangt, verandert er weinig of niks. Het recht op een bijstandsuitkering blijft gewoon doorlopen. Wel is het van belang dat je naaste bij de gemeente meldt dat hij of zij ziek is. Je naaste moet namelijk vrijgesteld worden van sollicitatieplicht als die van toepassing is. Is er in deze situatie sprake van blijvende gezondheidsproblemen en beperkingen? Dan is de gemeente verantwoordelijk voor begeleiding bij het zoeken naar passend werk. De Participatiewet is dan van toepassing. Dat is pas sinds 2015 zo geregeld en veel gemeenten hebben daar nog weinig ervaring mee. Dat geldt vooral voor kleinere gemeenten. Als je naaste graag goede begeleiding wil, dan moet hij of zij daar zelf vaak op aandringen en de begeleiding eisen waar hij of zij recht op heeft. Dat kan bijvoorbeeld ook iets van opleiding, training of gerichte revalidatie zijn, dat nodig is om met de beperkingen weer kans te hebben op passend werk.
   

• Studie

  Helaas kan je naaste ook door een beroerte getroffen worden op jonge leeftijd, terwijl hij of zij nog studeert. Het is dan belangrijk om te weten, dat er speciale voorzieningen zijn op het gebied van revalidatie en begeleiding waar je naaste gebruik van kan maken. Breinsupport is een organisatie die alles weet van de rechten die je  naaste heeft op aanpassing van studie en op studievoorzieningen. Zij bieden specialistische begeleiding aan jonge mensen in een opleidingssituatie met een hersenaandoening.

  • Zie Breinsupport

Hulpmiddelen

Als je naaste een beroerte heeft gehad, kan hij of zij last hebben van klachten die hem of haar beperken in de zelfstandigheid. Het kan dan makkelijk zijn om een hulpmiddel te gebruiken voor sommige handelingen. Hieronder staan enkele websites die je naaste kunnen helpen bij het vinden van de juiste hulpmiddelen. Ook kan je naaste via de gemeente mogelijk in aanmerking komen voor aanschaf bij hulpmiddelen of ondersteuning hierbij. Dit gaat dan via het WMO-loket van je gemeente. Dit kan namelijk per gemeente verschillen.

• Regelhulp: WMO
• Medipoint
• Thuisleefgids
• Hulpmiddelenwijzer
• Hulpmiddelen via Bol.com
• Hersenletseluitleg
• In eigen hand: baby- en peuterverzorging voor functioneel eenhandigen
• Weerhandig: advies over hulpmiddelen

Sport

Uniek Sporten is het sportloket voor alle vragen rondom sporten en bewegen met een beperking. Vraagt je naaste zich af welke mogelijkheden er in de omgeving zijn om te sporten met een beperking? Wil hij of zij advies over het zoeken naar een maatje of bijvoorbeeld hulpmiddelen? Uniek Sporten helpt met het vinden van een geschikte sport- of beweegmogelijkheid. Je naaste kan zelf op zoek gaan in de sportzoeker, maar de coördinator aangepast sporten kan hem of haar ook voorzien persoonlijk advies.

• Kijk op de website van Uniek Sporten voor meer informatie, tips en sportmogelijkheden in de buurt.
• Meet me at the gym biedt een sportprogramma op maat voor mensen met hersenletsel.

Verwijzersinformatie: Je naaste kan je op eigen initiatief aanmelden voor een sport naar keuze.

Vergoedingen: De kosten voor het beoefenen van een sport betaalt je naaste zelf. Hier zijn geen vergoedingen voor.

Levens­verzekering voor chronisch zieken

Als je naaste chronisch ziek is, bijvoorbeeld na een beroerte, kan hij of zij veel problemen tegenkomen met het afsluiten van een levensverzekering voor het afsluiten van een hypotheek, zoals een overlijdensrisicoverzekering. Als chronisch zieke betaalt je naaste vaak meer premie dan een gezond iemand. Dit ligt aan de acceptatievoorwaarden van de verzekeraar.

Lees meer informatie hierover op:

• Advieskeuze

Bespreek de situatie met de tussenpersoon. Mocht je naaste hier niet uitkomen, dan is onderstaande organisatie gespecialiseerd in het bemiddelen bij het afsluiten van een levensverzekering bij chronisch zieken:

• ICZ

Kinderopvang met sociaal-medische indicatie

Als mensen op jonge leeftijd een beroerte doormaken is er vaak sprake van een jong gezin. Door de gevolgen van een herseninfarct of -bloeding kan dit tot problemen leiden vanwege de beperkte belastbaarheid (vermoeidheid), prikkelgevoeligheid en problemen met dubbeltaken. Soms kan iemand niet meer werken na een beroerte en gaat de partner fulltime werken om financiële problemen te voorkomen.

Dit kan leiden tot problemen in de opvang van jullie kinderen. Je naaste kan dan in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang. Dit is helaas niet bij iedereen bekend. Voor meer informatie kun je terecht bij de gemeente.

Lees hier meer informatie:

• Website Rijksoverheid
• Onderzoek Sociaal Medische Incidatie (SMI)