Bij de zorg voor patienten na een herseninfarct of -bloeding kunnen diverse hulpverleners betrokken zijn. Onderstaand overzicht staan de meeste zorgverleners vermeld en wat zij bieden, hoe een patiënt er terecht kan komen en of deze vergoed worden. Op de zorgzoeker kun je zorgverleners per regio vinden.
Een beroerte kan grote gevolgen hebben voor het leven van een patiënt. Het veranderde leven vraagt om aanpassingen van de patiënt en zijn of haar. De ambulant begeleider heeft aandacht voor deze veranderingen in de thuissituatie, zodat een patiënt in zijn of haar vertrouwde omgeving kan blijven functioneren. Een ambulant begeleider gaat het contact aan voor langere duur en ondersteunt patiënten bijvoorbeeld in sociale contacten, bij planning van huishoudelijke en administratieve taken, geldzaken en contact met instanties. Ook kunnen zij ondersteunen bij het zoeken naar passende werkactiviteiten of hobby’s.
Verwijzersinformatie: Een patiënt kan via de huisarts, behandelend specialist of verpleegkundig specialist in contact komen met een organisatie in de buurt die ambulante begeleiding biedt. Een patiënt mag ook op eigen initiatief contact opnemen met een dergelijke organisatie. De gemeente gaat over de indicatiestelling. Dit gebeurt door middel van een ‘keukentafelgesprek’. Hiervoor kan mogelijk een wachttijd zijn.
Vergoedingen: De vergoeding voor ambulante begeleiding verloopt via de gemeente.
Bij arbeidsre-integratie bieden revalidatiespecialisten specifiek ondersteuning bij arbeidsre-integratie gekoppeld aan de revalidatiebehandeling. Zij doen praktijkgericht onderzoek naar de mogelijkheden en beperkingen op het gebied van werk. Het doel van het onderzoek is meer duidelijkheid te krijgen over de arbeids- en scholingsmogelijkheden.
Verwijzersinformatie: verwijzing vindt plaats door medisch en verpleegkundig specialisten, externe revalidatieartsen, werkgevers, bedrijfsartsen of arbeidsdeskundigen.
Vergoedingen: Arbeidsre-integratie gekoppeld aan revalidatiebehandeling valt binnen het basispakket en wordt daarom vergoed.
Als een patiënt na het afronden van het revalidatietraject beter wil leren omgaan met onzichtbare gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel, dan biedt Hersenz daarvoor een landelijk een behandelprogramma. Een patiënt volgt dit programma vanuit thuis. Hier zijn verschillende hulpverleners bij betrokken. Hij of zij ontvangt een combinatie van individuele en groepsbehandeling om te zorgen dat hij of zij persoonlijk en fysiek beter kan gaan functioneren. Er wordt aandacht besteed aan het beter leren omgaan met de problemen bij het denken, het geheugen, concentratie- en aandachtsproblemen, tragere informatieverwerking, moeite met dubbeltaken en problemen met onthouden.
Het behandelprogramma van Hersenz wordt landelijk aangeboden in samenwerking met lokale zorginstanties.
Voor jongvolwassenen is er een speciaal programma.
Verwijzing: Patiënten kunnen zelf de aanmelding doen voor het behandelprogramma van Hersenz via de website.
Vergoedingen: Als een patiënt een indicatie heeft voor het behandeltraject dan wordt dit vergoed via de Wet langdurige zorg (WLZ) en vanaf 2021 waarschijnlijk via het basispakket van de zorgverzekering.
Breinlijn is een gratis landelijk loket waar je patiënt terecht kan met alle vragen over hersenletsel. Een hersenletsel-deskundige in de regio verwijst patiënten naar passende zorg en ondersteuning.
In een latere fase na herseninfarct of -bloeding zijn er diverse vormen van begeleiding en projecten met speciale programma’s voor jonge patienten. Zij bieden in verschillende vormen ondersteuning aan jonge mensen na hersenletsel. Kijk op de site voor meer informatie:
Als een patiënt een probleem heeft bij het uitvoeren van alledaagse handelingen en activiteiten, dan kan hij of zij bij de ergotherapeut terecht voor onderzoek, behandeling en begeleiding. Denk hierbij aan activiteiten op het gebied van zelfverzorging, huishouden en vrijetijdsbesteding. De behandeling door een ergotherapeut wordt na de beroerte zo snel mogelijk opgestart. Na het verblijf in het ziekenhuis wordt de behandeling overgedragen aan een collega in een revalidatiecentra, verpleeghuis of in de thuissituatie.
Verwijzersinformatie: Hiervoor is een geldige verwijzing van een arts of verpleegkundig specialist nodig.
Vergoedingen: Ergotherapie in het ziekenhuis en in de revalidatiekliniek wordt binnen het basispakket vergoed. Het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht na een ziekenhuisopname. Ergotherapiebehandelingen in een praktijk of aan huis (eerstelijns zorg) worden binnen het basispakket vergoed tot 10 behandelingen per jaar.
Een fysiotherapeut biedt behandeling en begeleiding als een patiënt een probleem heeft op gebied van bewegen als gevolg van een beroerte. De behandeling door een fysiotherapeut wordt na de beroerte zo snel mogelijk opgestart en wordt daarna overgedragen aan de collega’s in de revalidatiekliniek, verpleeghuis of thuissituatie. Fysiotherapeuten die gespecialiseerd zijn in hersenletsel vormen een netwerk waardoor ze elkaar makkelijk kunnen vinden en patiënten volgens dezelfde principes behandelen.
Verwijzersinformatie: Hiervoor is een geldige verwijzing van een arts of verpleegkundig specialist nodig.
Vergoedingen: Fysiotherapie in het ziekenhuis en in de revalidatiekliniek wordt binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht na een ziekenhuisopname. Fysiotherapiebehandelingen in een praktijk of aan huis (eerstelijns zorg) worden afhankelijk van de afspraken met de ziektekostenverzekering vergoed. Na een beroerte heeft een patiënt na 20 behandelingen recht op chronische behandeling. Deze wordt dan vergoed vanuit de zorgverzekering. Tot deze 20 behandelingen is de vergoeding afhankelijk van het gekozen vergoedingspakket.
De huisarts en de praktijkondersteuner huisarts (POH) zijn vanuit de thuissituatie het eerste aanspreekpunt voor alle gezondheidsproblemen of -vragen. De mogelijke problemen, beperkingen en vragen van patiënten met een beroerte op jonge leeftijd, kunnen veelzijdig zijn. Soms zijn deze direct duidelijk, maar het kan ook gebeuren dat dit pas in de loop van de tijd naar voren komt. Ook dan kunnen patïënten altijd bij de huisarts terecht. De huisarts kunnen vooral op medisch – en psychologisch gebied begeleiden en ondersteunen. Daarnaast heeft hij of zij ook een uitgebreid netwerk met andere (hulp)organisaties in de woonomgeving.
Verwijzersinformatie: Niet van toepassing. Een patiënt mag altijd de huisarts raadplegen op eigen initiatief.
Vergoedingen: Het bezoek aan de huisarts valt altijd binnen het basispakket, een patiënt betaalt ook geen eigen risico.
In heel Nederland zijn coaches werkzaam die de eindfase van de behandel- of revalidatietraject en het begin van de re-integratiefase begeleiden. Zij zijn gespecialiseerd in verzuimpreventie bij jongeren en volwassen met niet-aangeboren hersenafwijkingen (NAH).
Lichte beperkingen kunnen in het werk voor de nodige obstakels zorgen. Een jobcoach biedt ondersteuning om uitval te voorkomen en helpt een patiënt en zijn of haar werkgever om beter om te gaan met de beperkingen in relatie tot werk.
Het doel is om jonge mensen na een beroerte perspectief te bieden om blijvend en om duurzaam mee te blijven doen op de arbeidsmarkt.
Vergoedingen: Het begeleiden van mensen in hun eigen werk of naar aangepast werk bij de eigen werkgever (spoor 1) of naar een andere organisatie (spoor 2) zijn trajecten die meestal vanuit de werkgever worden betaald in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter.
Job coaches werken vaak in opdracht van het UWV, de gemeente of verzekeraars, maar worden ook wel ingezet door werkgevers op advies van een bedrijfsarts.
Een logopedist behandelt en begeleidt patiënten en naasten bij problemen op het gebied van communicatie (spraak, taal, cognitie) en kauwen en slikken als gevolg van een beroerte. De behandeling wordt na het ontstaan van de beroerte zo snel mogelijk opgestart in het ziekenhuis en daarna overgedragen aan de collega’s in een revalidatiekliniek, verpleeghuis of thuissituatie (eerstelijnszorg).
Er zijn logopedisten in de eerste lijn die gespecialiseerd zijn in de behandeling van neurologische taal-, spraak- en/of slikstoornissen. Om te achterhalen welke praktijken dit zijn in de regio van een patiënt, kan hij of zij contact opnemen met een logopedist uit een ziekenhuis uit de regio. Zij kunnen adviseren welke praktijk geschikt is.
Verwijzersinformatie: Om een logopedische behandeling vergoed te krijgen, is een verwijzing door een arts (huisarts of behandelend specialist) of verpleegkundig specialist nodig.
Vergoedingen: Logopedie in het ziekenhuis en in de revalidatiekliniek wordt binnen het basispakket vergoed. Het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht na een ziekenhuisopname. Logopediebehandelingen in de thuissituatie worden ook vergoed vanuit de basisverzekering. Er worden door de zorgverzekeraar geen eisen gesteld aan het maximum aantal behandelingen.
Kijk op afasienet voor logopedisten in de buurt.
Zorgverlener met als doel het ondersteunen van mensen bij het oplossen van, en omgaan met, problemen in het sociale of maatschappelijk functioneren.
Bij NAH centra kunnen mensen met niet-aangeboren hersenafwijkingen (NAH) terecht voor specialistische informatie, advies en begeleiding. Als een patiënt hier behoefte aan heeft, kan in het NAH-centrum de ‘maatschappelijke revalidatie’ voortgezet worden door trainingen en trajecten op diverse gebieden.
Verwijzing: In eerste instantie kan een patiënt zelf contact opnemen met betreffende instelling. Afhankelijk van de dienstverlening waar hij of zij gebruik van wil maken, is mogelijk een verwijzing nodig van bijvoorbeeld de huisarts, revalidatiearts, neuroloog of verpleegkundig specialist.
Vergoedingen: Vergoeding is afhankelijk van de dienstverlening waar gebruik van gemaakt wordt. De betreffende instelling kan de patiënt hierbij verder helpen.
Medisch specialist gespecialiseerd in de chirurgische behandeling van aandoeningen in de hersenen, ruggenmerg en zenuwen. De vasculaire neurochirurg is binnen de neurochirurgie gespecialiseerd in de behandeling van aandoeningen van de hersenvaten.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door de arts van de afdeling waar je behandeld wordt.
Vergoedingen: Medisch specialistische behandelingen worden binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht.
Een radioloog is een medisch specialist gespecialiseerd in diagnostiek van letsel of aandoeningen door middel van stralen of golven, zoals röntgenstralen, echo of magnetische velden (MRI). Een neuro-interventieradioloog maakt gebruik van katheters om via een kleine opening in de huid, onder röntgendoorlichting de bloedvaten in het hoofd te bekijken of een behandeling te doen.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door de arts van de afdeling waar een patiënt behandeld wordt.
Vergoedingen: Medisch specialistische behandelingen worden binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht.
De medisch specialist die zich bezighoudt met diagnostiek en behandeling van ziekten van de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen. De vasculair neuroloog is binnen de neurologie gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van aandoeningen van de hersenvaten.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door de arts van de afdeling waar een patiënt behandeld wordt.
Vergoedingen: Medisch specialistische behandelingen worden binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht.
Een GZ-psycholoog is een psycholoog die is opgeleid om geestelijke gezondheidszorg te bieden. Een neuropsycholoog is gespecialiseerd in het behandelen van mensen met hersenletsel. Hij of zij kan een patiënt helpen als hij of zij moeite heeft met het omgaan met de klachten na een beroerte. Als een patiënt bijvoorbeeld moeilijk overweg kan met de veranderingen of hoe hij of zij dit aan de buitenwereld kan uitleggen. Ook als een patiënt angstklachten heeft sinds de beroerte of nog veel last heeft van nare herinneringen of nachtmerries, dan kun hij of zij bij een neuropsycholoog terecht.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing van de huisarts en een verzekerde DSM-diagnose om het vergoed te krijgen. Een aanpassingsstoornis wordt niet vergoed. Angst- en stemmingsstoornissen en traumagerelateerde stoornissen zoals PTSS wel.
Vergoedingen: De behandeling door een GZ-psycholoog in een revalidatiekliniek wordt binnen het basispakket vergoed. De behandelaar kan meer vertellen over behandelingen die wel of niet vergoed worden.
Behandelingen in een praktijk (eerstelijns zorg) worden, afhankelijk van de afspraken met de ziektekostenverzekering, wel of niet vergoed.
Een zorgverlener die medische taken overneemt van de medisch specialist. De PA mag in Nederland in samenwerking met een medisch specialist zelfstandig medische handelingen verrichten.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door de arts van de afdeling waar de patiënt behandeld wordt.
Vergoedingen: Medisch specialistische behandelingen worden binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht.
Zorgverlener in de huisartsenzorg; letterlijk de ondersteuner van de (huisartsen)praktijk. Er zijn twee specialisaties somatiek (lichamelijke zorg) en geestelijke gezondheidszorg.
Verwijzersinformatie: Niet van toepassing. Een patiënt mag altijd de huisarts of POH raadplegen op eigen initiatief.
Vergoedingen: Het bezoek aan de huisarts of POH valt altijd binnen het basispakket, een patiënt betaalt ook geen eigen risico.
De revalidatiearts in het ziekenhuis of revalidatiekliniek brengt met de patiënt de problemen in kaart die zijn ontstaan na de beroerte (hersenbloeding of –infarct). Denk aan problemen waardoor hij of zij niet meer zelfstandig kan functioneren, zoals bij het staan, lopen, balans, arm- en handfunctie, spreken, communiceren, denken, emotioneel en gedragsmatig functioneren. Op basis van de situatie wordt bepaald hoe en waar de patiënt het beste kan herstellen. Als hij of zij wordt aangemeld voor medisch specialistische revalidatie in een revalidatiecentrum, dan zorgt de revalidatiearts voor de overdracht naar de collega-revalidatiearts in het revalidatiecentrum.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door de arts van de afdeling waar de patiënt behandeld wordt.
Vergoedingen: Medisch specialistische revalidatie in de revalidatiekliniek wordt binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht.
Een patiënt kan ook vanuit thuis aangemeld worden voor een poliklinisch revalidatietraject als hij of zij problemen houdt met de onzichtbare gevolgen van een beroerte, zoals problemen met het geheugen, concentratie en aandacht, tragere informatieverwerking, moeite met dubbeltaken en problemen met onthouden. Ook de emoties en het gedrag van de patiënt kunnen anders zijn dan voor de beroerte. Daardoor kunnen er problemen ontstaan in sociale- en werksituaties.
Om te leren omgaan met de gevolgen van de beroerte en activiteiten en situaties anders te gaan aanpakken kan een patiënt poliklinisch een revalidatietraject volgen. Ook wel PRB genoemd (Poliklinische Revalidatie Behandeling). Dit is een behandelprogramma onder begeleiding van een team van gespecialiseerde hulpverleners, zoals een revalidatiearts, neuropsycholoog, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist, bewegingsagoog en/of maatschappelijk werk.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door een arts of verpleegkundig specialist. Dit kan zowel de huisarts als de behandelend (verpleegkundig) specialist.
Vergoedingen: Een revalidatietraject in een Medisch Specialistisch revalidatiekliniek valt binnen het basispakket en wordt altijd vergoed.
In Nederland zijn er 2 centra’s die zich gespecialiseerd hebben in revalidatie na ernstig hersenletsel bij jonge mensen. Deze bevinden zich in Woerden en Tilburg. Deze centra hanteren specifieke criteria om mensen op te nemen.
Verwijzing: via revalidatiearts voor klinische revalidatie, voor poliklinische revalidatie verwijzing huisarts of specialist.
Vergoeding: deze wordt vergoed door de zorgverzekering.
Meer informatie:
De seksuoloog bespreekt vragen en problemen die een patiënt ervaart op seksueel gebied als gevolg van de beroerte. De seksuoloog biedt een luisterend oor, heeft geen (voor)oordelen en als er problemen zijn denkt hij of zij mee en geeft adviezen hoe een patiënt om kan gaan met deze problemen.
Verwijzersinformatie en vergoeding:
Eerstelijnszorg: Als een patiënt naar een vrijgevestigde seksuoloog gaat, dan kan dat op eigen initiatief (zonder verwijzing) via de website van NVVS bij het kader ‘zoek een seksuoloog’. De seksuologen NVVS worden meestal vergoed vanuit de aanvullende pakketten. Het hangt af van de ziektekostenverzekering hoeveel vergoed wordt per sessie /hoeveel sessies.
In het ziekenhuis (tweede-/derdelijnszorg) is het anders. Een patiënt kan alleen terecht bij een seksuoloog op verwijzing van een medisch specialist (meestal uroloog/gynaecoloog maar kan ook een ander zijn), maar niet rechtstreeks via de huisarts.
Na een beroerte kan er veel op een patiënt afkomen. Dingen die voorheen als vanzelf gingen, zijn nu misschien niet meer zo vanzelfsprekend. Dit vraagt veel van hem of haar en de omgeving. Een sociaal wijkteam kan hierbij ondersteunen. Ook kunnen zij ondersteunen bij allerlei praktische zaken op gebied van werk en inkomen, een mogelijke opleiding, hobby’s, contacten met de mensen om je heen en het huishouden.
De wijkcoach luistert naar het verhaal van de patiënt. In dit gesprek kan hij of zij aangeven hoe de beroerte zijn of haar leven heeft veranderd en waar hij of zij tegenaan loopt. Samen met de wijkcoach bedenkt de patiënt wat hem of haar helpen om staande te blijven in deze nieuwe situatie.
Zorgverlener die binnen de kaders van het eigen omschreven vakgebied zelfstandig zorg verleent en medische handelingen mag verrichten.
Verwijzersinformatie: Verwijzing gebeurt op basis van een geldige verwijzing door de arts van de afdeling waar de patiënt behandeld wordt.
Vergoedingen: Medisch specialistische behandelingen worden binnen het basispakket vergoed, het eigen risico wordt eenmalig in rekening gebracht.